1. Giới thiệu về Pù Luông Thanh Hóa
Pù Luông trong tiếng Thái là đỉnh núi cao nhất. Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông thuộc hai huyện Bá Thước và Quan Hóa, cách thành phố Thanh Hóa 130 km về phía Tây Bắc.
Với diện tích hơn 17.600 ha cùng hệ động thực vật phong phú, Pù Luông gây ấn tượng với du khách bằng vẻ đẹp hoang sơ của những khu rừng rậm nguyên sinh, những thửa ruộng bậc thang cùng với cuộc sống yên bình của đồng bào dân tộc miền núi. Đây là điểm du lịch hấp dẫn dành cho những ai yêu thiên nhiên và muốn khám phá những vùng đất mới.Ba địa điểm có tiềm năng lớn để khai thác thành khu nghỉ mát tại đây là Bản Đôn nơi có di sản ruộng bậc thang đẹp nhất Pù Luông, Son Bá Mười (xã Lũng Cao) và đỉnh Pù Luông cao 1.700 m tại khu vực xã Thành Sơn. Ngoài ra xung quanh Pù Luông còn có nhiều điểm du lịch nổi tiếng như Bản Lác (Mai Châu), suối Cá Thần Cẩm Lương, Rừng Cúc Phương (Ninh Bình), Thành nhà Hồ (Thanh Hóa),… tạo thành tuyến hành trình du lịch hấp dẫn.
2. Nên đi Pù Luông Thanh Hóa vào thời điểm nào?
Cuối tháng 5, đầu tháng 6 là thời điểm bắt đầu vụ lúa mới, khắp những cánh đồng và khu ruộng bậc thang sẽ khoác một lớp áo xanh mướt, khung cảnh vô cùng đẹp mắt và thanh bình. Thời gian này tuy là mùa hè ở Thanh Hóa nhưng Pù Luông lại thuộc vùng núi đá vôi đất thấp, có nhiều rừng rậm nhiệt đới và ít dân cư sinh sống nên thời tiết và khí hậu ở đây giữa những ngày hè vẫn khá mát mẻ và dễ chịu.
Tháng 9 và tháng 10 là thời điểm Pù Luông bước vào mùa lúa chín, tất cả các khu ruộng bậc thang bên sườn đồi sẽ chuyển sang màu vàng rực rỡ, khiến cho Pù Luông mang một vẻ đẹp trù phú và mơ mộng. Đây cũng chính là khoảng thời gian Pù Luông đẹp nhất và thu hút vô số du khách tới tham quan.
3. Cách di chuyển đến Pù Luông Thanh Hóa
3.1. Phương tiện xe 16 chỗ Limousine đón tại nhà.
Hiện nay có các phương tiện xe 16 chỗ hiện đại và tiện nghi đón khách tại nhà tại nội thành Hà Nội. Và đưa khách thẳng đến Pù Luông Natura Bungalows. Quý khách có thể liên lạc theo số Hotline của Natura để đặt xe: ☎️Hotline: 0971 33 66 50 | 0971 335 081.
3.2. Phương tiện công cộng
Không có các tuyến xe khách trực tiếp tới Pù Luông nên nếu các bạn muốn sử dụng phương tiện công cộng để tới đây, sẽ khá vất vả. Muốn bắt xe khách đi Pù Luông Thanh Hóa, các bạn sẽ phải sử dụng kết hợp giữa nhiều loại phương tiện với nhau.
Từ Hà Nội, các bạn có thể bắt xe đi Bá Thước (Thị trấn Cành Nàng), thường các xe chỉ đến trung tâm huyện, từ đây còn khoảng gần 20 km mới đến được Pù Luông, các bạn có thể thuê xe ôm để vào đây. Từ bến xe Giáp Bát và Mỹ Đình có xe của nhà xe Hoàng Phương (0973737778) đi Bá Thước hàng ngày.
3.3. Phương tiện cá nhân
Cách thuận tiện và nhanh nhất để di chuyển tới Pù Luông là bằng phương tiện cá nhân (xe máy, ô tô) nếu bạn xuất phát từ Hà Nội hoặc một số tỉnh lân cận phía Bắc.
Đường 1: Dễ đi và nhanh nhất.
+ Đi lối quốc lộ 6 đến thị trấn Xuân Mai, rẽ trái vào đường mòn HCM.
+ Đi qua địa phận Cúc Phương đến Thị trấn Cẩm Thủy. Qua cầu Cẩm Thủy khoảng 700m thì rẽ phải lối đi Na Mèo.
+ Đi theo đường đó đến thị trấn Cành Nàng, huyện Bá Thước thì rẽ phải vào cầu La Hán. Còn 17km nữa là đến bản Đôn – trung tâm của Pù Luông. Ở bản Đôn hiện nay có nhiều resort đẳng cấp và homestay sạch sẽ tiện nghi nhất Pù Luông.
Đường 2: Đi qua Mai Châu
Từ điểm xuất phát tới Pù Luông, bạn nên đi theo một cung đường vòng tròn (đi một đường và về một đường khác) để tránh lặp lại đường đi cũ. Từ Hà Nội, đi theo đường QL6 hướng Hòa Bình, lựa chọn một trong hai đường qua thung lũng mây Lũng Vân hoặc qua Bản Lác, Mai Châu rồi tới Pù Luông.
Đường 3: Đường cảnh đẹp nhất nhưng nhiều dốc khó đi.
Con đường đi qua Lũng Vân là con đường nhỏ với đèo dốc quanh co giống địa hình của các tỉnh phía Tây Bắc, cảnh sắc 2 bên đường hùng vĩ và hoang sơ. Trên đường đi Pù Luông Thanh Hoá, bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng cảnh sắc tuyệt vời, những vạt mây ôm trọn lấy thân núi hay lớp sương sớm mơ hồ huyền ảo dưới thung lũng. Quãng đường đi khoảng 200km, thời gian di chuyển đường đèo rơi vào 4 – 5 tiếng.
Khi về từ Pù Luông các bạn đi theo QL15C và QL217 về Suối cá thần Cẩm Lương, từ đây chạy men theo đường Hồ Chí Minh, đến ngã tư Xuân Mai (QL6) về Hà Nội. Đường này tuy xa hơn nhưng đi lại dễ hơn và cũng là một cung đường khá đẹp, thoáng mát để ngắm cảnh. Trên đường đi về, nếu có thời gian bạn có thể kết hợp tham quan và khám phá Vườn quốc gia Cúc Phương.
4. Pù Luông Thanh Hóa có gì chơi? – Cảnh đẹp Pù Luông Thanh Hóa
4.1. Bản Kho Mường – Hang Dơi (Hang Kho Mường)
Trên hành trình lên đỉnh Pù Luông hùng vĩ, có một thung lũng rất đỗi nguyên sơ và mộc mạc mang tên Kho Mường. Đây là một trong những bản vùng cao, khó khăn nhất của xã Thành Sơn, huyện Bá Thước nhưng lại có tiềm năng rất lớn về điều kiện tự nhiên và truyền thống văn hóa để phát triển du lịch cộng đồng.
Đường vào Kho Mường là những cung ngoằn nghèo khúc khuỷu vì đang xây dựng dở dang. Một bên là vách núi, một bên là vực sâu với những thửa ruộng bậc thang vàng óng, những cánh rừng ngút ngàn. Đây là nơi sinh sống của 60 hộ dân, chủ yếu là người dân tộc Thái trắng, với 230 nhân khẩu. Người dân trong bản sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa, ngô, sắn… Cuộc sống trong bản đa phần là tự cung tự cấp. Nhờ vào nguồn tài nguyên được thiên nhiên ưu ái ban tặng, người dân đã biết xây dựng những ngôi nhà sàn khang trang để đón khách du lịch đến tham quan.Một điểm nhấn quan trọng của Bản Kho Mường chính là Hang Kho Mường hay còn gọi là Hang Dơi – hang động bí hiểm bị bỏ quên giữa vùng đấy còn yên ngủ. Lối vào hang là con đường đất cheo leo được cây rừng phủ kín. Từ ngoài vào, Hang Dơi chỉ tầm hơn 100m nhưng lòng hang rộng tới hơn 2.5 km, với rất nhiều ngóc ngách ăn sâu vào lòng đất. Làm nên Hang Kho Mường là những khối đá vôi sừng sững, có lẽ tuổi đời phải hàng triệu năm.
4.2. Bản Hiêu – Thác Hiêu
Bản Hiêu và Thác Hiêu thuộc xã Cổ Lũng, huyện Bá Thước, Thanh Hóa. Đến Pù Luông mùa lúa chín, bạn sẽ ngỡ ngàng với con đường dài 25 km từ thị trấn Cành Nàng đến Bản Hiêu bởi hai bên đường là những cánh đồng ruộng bậc thang nằm hai bên bờ suối. Qua khỏi cầu treo bằng gỗ là vào bản.
Bản có hơn một trăm nóc nhà nằm rải rác dọc theo hai bên bờ suối. Những nóc nhà sàn đan xen với các ghềnh thác tạo nên một khung cảnh suối thác – nhà sàn đẹp tựa bức tranh thủy mặc. Cả khúc suối tính từ đầu bản đến cuối bản chỉ chừng gần cây số nhưng có tới 5 thác nước, thác nào cũng mang một nét đẹp riêng không thác nào giống thác nào. Vì vậy, người dân trong bản gọi chung tất cả những thác nước ấy là “Thác Hiêu” và gọi con suối ấy một cách thân thương là “Dòng Hiêu” chứ không gọi là “Suối Hiêu” như cách thông thường.
Thác Hiêu và dòng suối Hiêu bắt nguồn từ hang đá thuộc dãy núi đá vôi của khu sinh cảnh đá vôi Pù Luông – Cúc Phương, tạo nên dòng nước đặc biệt trong xanh. Chiều dài dòng thác khoảng 800 m. Nếu nhìn từ đỉnh, dòng nước chảy đến lưng chừng núi thì tách ra thành 2 nhánh, đổ về 2 hướng khác nhau và hợp lại ở cuối dòng. Theo người dân trong vùng, dòng suối thác Hiêu chảy không bao giờ cạn, luôn có màu trong xanh quanh năm, mát lạnh về mùa hè và ấm áp về mùa đông.
4.3. Bản Son – Bá – Mười
Son – Bá – Mười là 3 bản vùng cao của xã Lũng Cao. Nơi này cách trung tâm thành phố khoảng 130 km về phía Tây Bắc và được ví như một Sapa thu nhỏ vì khí hậu mát mẻ, ôn hòa quanh năm, nhiệt độ từ 18-22 độ. Tuy nhiên vì là vùng núi cao nên vào mùa đông, nơi đây khá lạnh đôi khi có tuyết rơi, nhiệt độ có khi xuống đến -1, -2 độ; mùa hè nhiệt độ mát mẻ nhưng về đêm thì nhiệt độ xuống rất thấp.
Son – Bá – Mười còn được gọi với cái tên khác là khu Cao Sơn, thuộc vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông và tiếp giáp với Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn – Ngổ Luông của Hòa Bình. Đúng với cái tên Cao Sơn, các bản làng này nằm tận trên đỉnh của dãy Pha Hé, Pha Chiến, ở độ cao 1.200m so với mực nước biển, chạy song song với mạch núi Pù Luông – Cúc Phương hùng vĩ.
4.4. Bản Đôn (Xã Thành Lâm)
Bản Đôn là nơi cư trú chủ yếu của đồng bào dân tộc Thái gồm 76 hộ và 285 nhân khẩu với tổng diện tích tự nhiên trên 125 ha của xã Thành Lâm, huyện miền núi Bá Thước (Thanh Hóa). Khoảng 2 năm trở lại đây, khách du lịch đến với Bản Đôn ngày một nhiều, trong đó khách quốc tế chiếm tới 60%.Bản Đôn sở hữu cảnh đẹp hoang sơ, với những thửa ruộng bậc thang trải dài, những nếp nhà sàn nằm ven chân đồi thanh bình yên tĩnh. Ấn tượng hơn nữa, khi đến Bản Đôn, du khách sẽ được học cách dệt vải, thưởng thức nhiều hương vị, đặc sản vùng cao như: măng rừng, vịt cỏ, lợn rừng, gà đồi, canh cá… và hơn cả là sự chân thành, nồng nhiệt của người dân địa phương.
Từ Bản Đôn, du khách có thể đi bộ hoặc thuê xe máy để di chuyển đến các điểm du lịch khác trên địa bàn huyện Bá Thước như Bản Hiêu (có Thác Hiêu), bản Kho Mường (khám phá Hang Dơi)…
4.5. Check-in đỉnh núi Pù Luông
Được ví như “thiên đường giữa đại ngàn”, Pù Luông sở hữu cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ quanh năm mây mù giăng kín. Nếu ai thức dậy vào sáng sớm, nhìn qua khung cửa sổ sẽ thấy từng khóm mây trôi trên đỉnh Pù Luông, có khi mây bay là là lướt nhẹ qua mặt. Mây và núi hoà quyện vào nhau, hư hư thực thực, mọi thứ dường như không chuyển động, chỉ có duy nhất sự tĩnh lặng tuyệt đối của núi rừng.
4.6. Chợ phiên Phố Đoàn
Nếu bạn có dịp tới đây vào thứ năm hay chủ nhật hàng tuần thì nhất định phải tham gia phiên chợ Phố Đoàn – nổi tiếng từ thời Pháp thuộc, tại xã Lũng Niêm, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa. Đây là nơi diễn ra các hoạt động trao đổi, mua bán những sản vật của người dân tộc Kinh, Mường, Thái ở các xã quanh vùng cùng người dân ở các huyện Tân Lạc, Lạc Sơn… tỉnh Hòa Bình.
Chợ phiên Phố Đoàn mang nét đặc trưng của phiên chợ vùng cao với các mặt hàng tự cung tự cấp là chủ yếu. Hàng hóa tuy đơn sơ nhưng khá phong phú về chủng loại với những sản vật như: trang phục thổ cẩm, rượu cần, các loại rau rừng, côn trùng, hoa quả tươi…
5. Khách sạn, resort, homestay ở Pù Luông Thanh Hóa
Pù Luông không có khách sạn, hình thức lưu trú chủ yếu ở đây là homestay. Homestay đa phần nằm ở địa bàn các xã Cổ Lũng, Thành Lâm, Thành Sơn, Lũng Cao của huyện Bá Thước, Thanh Hóa. Các homestay có phòng ngủ tập thể, giá khoảng 100.000 – 150.000 đồng/người/đêm. Các bạn sẽ được trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương và thưởng thức các món ăn đặc sản do chính người dân ở đây chuẩn bị.Pù Luông khá rộng, tùy thuộc vào hành trình của đoàn mình mà các bạn có thể chọn một trong các bản của người dân ở đây làm địa điểm lưu trú chính. Dưới đây là danh sách một số chỗ nghỉ homestay cung cấp chỗ nghỉ trong phòng ngủ tập thể :
- Bản Kho Mường: Nhà Bác Nếch (0945.801.124), Nhà Anh Nam (0394.904.372), Nhà Thanh Tuấn (0945801224).
- Bản Nủa: nhà Anh Hoàng (081.99.73.969), nhà Anh Minh (085.755.0703).
- Bản Kịt: Nhà Anh Thao (0372.494.42).
6. Ăn gì ở Pù Luông Thanh Hóa ?
Ở Pù Luông, dịch vụ du lịch chưa phát triển nhiều nên không có nhiều quán ăn, khách du lịch ở Pù Luông chủ yếu đặt cơm ngay tại chỗ nghỉ, các nhà nghỉ ở Pù Luông đều cung cấp đầy đủ dịch vụ ăn uống. Người dân sẽ chuẩn bị tất cả những món ăn này theo số lượng đoàn của bạn, các loại thịt cá được bày ra mâm trên những khay lá (cỗ lá), ăn kèm có thể là cơm hoặc xôi nếp. Ẩm thực Pù Luông sẽ mang những đặc trưng rõ nét của ẩm thực Thái với các món nướng, món đồ, với các loại gia vị mang nhiều hương vị núi rừng.
6.1. Vịt Cổ Lũng
Đến Pù Luông Thanh Hóa thì chắc chắn không thể bỏ qua những món ngon chế biến từ vịt Cổ Lũng. Điểm hấp dẫn của giống vịt này là xương nhỏ, thịt chắc, nạc. Vịt ở đây được nuôi thả trên các khe suối, kiếm ăn tự nhiên trong nguồn nước chảy từ núi đá, nên thịt có vị thơm ngon nức tiếng gần xa.Vịt ở đây được chế biến thành nhiều món ăn ngon khác nhau nhưng ngon nhất phải kể đến món vịt quay thơm phức béo giòn khó loại vịt nào ở đâu sánh bằng. Thịt vịt chín da nâu đỏ, thịt ngọt lịm, mùi thơm quyến rũ riêng khiến du khách không bao giờ quên.
6.2. Cá suối nướng
Cá bắt được làm sạch đem ướp gia vị. Gia vị thường là những nguyên liệu có sẵn ở núi rừng như: mắc khén, rau thơm rừng, ớt, sả, …trộn với muối. Lấy dao khứa chéo phần thân ngoài cá rồi tẩm các gia vị chừng vài phút, cuộn cá với rau thơm, dùng thanh tre tươi kẹp chặt và hơ nướng trên than tro ủ nóng đến khi cá chuyển sang màu vàng, dậy mùi thơm là đã chín.
6.3. Cơm lam
Đây là món ăn vô cùng quen thuộc trong bữa ăn của người dân nơi đây. Cơm lam của ở Pù Luông có vị ngon đặc biệt bởi dùng loại gạo nương có hạt to, mẩy, trắng và có mùi thơm, một món ăn rất giản dị mang hương vị đặc trưng của núi rừng. Sự hòa quyện giữa mùi thơm của gạo nếp với hương thơm của tre, nứa tiết ra, tạo nên dư vị hấp dẫn của cơm lam Pù Luông.
6.4. Gà đồi
Gà được người dân nuôi thả tự nhiên, chạy rông và ăn thóc nên thịt gà ở Pù Luông sẽ rất thơm và ngọt. Gà loại này đem luộc rồi ăn lúc còn nóng, chấm cùng các loại gia vị của người dân địa phương thì ngon tuyệt vời. Ngoài ra, cùng với cách tẩm ướp các gia vị truyền thống của người Thái, món gà nướng sẽ để lại những ấn tượng cho bất kỳ bạn nào đến Pù Luông.
6.5. Măng đắng
Mưa phùn mùa xuân bắt đầu lắc rắc, người Thái ở Pù Luông chỉ cần vào rừng một lúc là mang về cả bồ măng. Thứ măng có vị đắng bùi, đưa vào miệng còn nhăn mặt nhưng chỉ cần nhai một lúc sẽ cảm nhận được vị ngọt bùi của măng.Măng đắng chấm muối trộn hạt mắc khén của người dân bản địa ăn là ngon nhất, cảm nhận được hết hương vị của núi rừng. Nếu không có mắc khén thì có thể thay thế bằng mắm tôm hoặc nước mắm pha thêm chút đường, ớt, tỏi ngon không kém. Giữa mâm cao cổ đầy, món măng đắng giản dị nhưng ăn rồi lại nghiện, ăn hoài không biết chán.
6.5. Lợn cỏ nướng
Lợn cỏ hay lợn cắp nách là vật nuôi đặc sản của người Mường. Để giữ được độ ngọt của thịt phải rửa sạch con lợn trước khi mổ lấy phần nội tạng, sau đó, phần thịt không rửa lại với nước.
6.6. Rượu cần
Người Thái ở Pù Luông còn có món rượu cần cay nồng là đặc sản không thể thiếu trong mỗi bữa cơm đậm nghĩa tình. Rượu cần được làm từ men sắn và nước suối nên hương vị rất đậm đà và đặc biệt, vị cay cay ngọt ngọt khiến người uống say lúc nào không biết.
7. Lịch trình du lịch Pù Luông Thanh Hóa
Để đến được Pù Luông, có rất nhiều lựa chọn, từ phương tiện đến lịch trình, thời gian, cung đường… Bạn có thể tham khảo một số tour du lịch Pù Luông Thanh Hóa từ 1-3 ngày như sau:
7.1. Tour 01 ngày tại Pù Luông Thanh Hóa
- Thị trấn Cành Nàng – Làng nghề dệt thổ cẩm Lũng Niêm – Bản Kịt – Bản Nủa
- Thị trấn Cành Nàng – Cầu La Hán – Chợ Phố Đoàn – Bản Son, Bá, Mười
- Bản Đôn – Bản Báng – Hang Dơi – Bản Kho Mường
- Chùa Giổi, Ái Thượng – Thủy điện Bá Thước 2 – Thác Dần Long
- Chùa Ông – Hang Phi – Hồ Vinh Quang – Bản Hang
- Suối Tôn – Hang Ma – Bản En – Bản Hang
7.2. Tour Pù Luông Thanh Hóa 02 ngày 01 đêm
- Ngày 1: Hà Nội – Mai Châu – Pù Luông: Đi bộ qua các bản và chèo bè tre trên dòng sông Chăm
- Ngày 2: Khám phá Pù Luông: Đi bộ tại Bản Kho Mường và Hang Dơi, khám phá văn hóa người Thái, chụp ảnh “check in” những địa điểm đẹp.
7.3. Tour 03 ngày 02 đêm liên tỉnh
- Hà Nội – Mai Châu (Hòa Bình) – Bản Hiêu – Bản Đôn
- Hà Nội – Mai Châu (Hòa Bình) – Bản Son, Bá, Mười – Bản Nủa
- Hà Nội – Mai Châu (Hòa Bình) – Bản En – Bản Hang
- Hà Nội – Vườn Quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình) – Suối cá thần Cẩm Lương – Bản Hiêu – Bản Đôn – Bản Kho Mường.
Để có chuyến đi hoàn hảo, du khách nên chuẩn bị :
- Giày đi bộ, thể thao hoặc leo núi vừa chân, thoải mái, thấm hút tốt
- Mang thêm quần áo nếu định tắm thác Bản Hiếu
- Mang theo thuốc men, kem chống nắng, thuốc chống nấm, chống côn trùng để khám phá rừng.
- Nên kiểm tra theo dõi thời tiết trước chuyến đi vài ngày để tránh mưa rừng.
CHÚC CÁC BẠN MỘT CHUYẾN ĐI VUI VẺ !
